Umbo

Wykute z żelaza umbo, czyli wyraźnie wyodrębniona, środkowa część tarczy wojownika, zostało wykonane między I a II wiekiem naszej ery. Odkryto je w Lachmirowicach w powiecie inowrocławskim. Ma 11,5 cm wysokości, jest ciemne, niemal czarne oraz silnie skorodowane i podziurawione.

Umbo składa się z kopulastej pokrywy z obrzeżem i tępo zakończonego kolca. Kształtem przypomina lejek.

Pokrywa ma kształt spłaszczonej okrągłej miseczki. Jej krawędzie przechodzą w niski, pionowy kołnierz. Do kołnierza pod kątem prostym przylega szerokie, płaskie obrzeże, za pomocą którego mocowano umbo do tarczy – widoczne są otwory po nitach. Od zewnątrz z dna miseczki wychodzi walcowaty kolec zakończony guzikowatym zgrubieniem.

Główną funkcją umba było wzmocnienie konstrukcji tarczy oraz osłona dłoni trzymającej zwykle drewnianą tarczę. Egzemplarze o ostrym lub długim, tępym kolcu nadawały się także do wyprowadzania ciosów tarczą.

W związku ze zmieniającymi się z biegiem czasu technikami walk przeobrażeniom  podlegały także kształty umb. Dzięki temu w badaniach archeologicznych umba służą jako przydatne narzędzie do datowania znalezisk.

oprac. Monika Buraczyńska