Prowadzenie: prof. dr hab. Jacek Maciejewski i Paweł Gąsiorowski
Lech Łbik (1957–2023) wybitny historyk i niezwykły człowiek do ostatnich chwil przerwanego nagle życia pracował nad historią Mikołaja z Ryńska. Nie dokończył wszystkich wątków. Ale to, co napisał daje nam świetną literacko, typową dla bogatej twórczości badacza, gawędę historyczną. Dzięki staraniom Elżbiety Ługiewicz-Łbik i wielu innych przyjaciół, publikacja ukazała się jesienią 2024 roku nakładem Wydawnictwa Marek Derewiecki w Kętach.
„Mediewistyczne i regionalne fascynacje Lecha poza Kazimierzem Wielkim dotyczyły jeszcze Mikołaja z Ryńska, rycerza księcia gniewkowskiego Władysława Białego, a szczególnie błogosławionej Doroty z Mątowów. W jego myślach wciąż przewijał się plan napisania książki i pokazania, a zarazem przypomnienia, tej osobliwej błogosławionej”. Lech podjął studia doktoranckie na bydgoskim UKW, w styczniu 2022 roku obronił poświęconą Dorocie z Mątowów pracę dyplomową, która została wydana w formie książkowej pt. Kult błogosławionej Doroty w Prusach krzyżackich. „Dopiero wówczas przyszedł czas na zajęcie się bliską mu osobą Mikołaja z Ryńska, współzałożyciela Towarzystwa Jaszczurczego. Miał zgromadzone przez lata bogate materiały na jego temat oraz spenetrowane miejscowości z nim związane (m.in. Ryńsk, Lipienek, Radzyń Chełmiński, Grudziądz). Wrócił do rozplanowanej i w dużej mierze już napisanej książki. Powstawały kolejne rozdziały. Niestety, los ułożył inny scenariusz” (fragmenty posłowia z książki Mikołaj z Ryńska, rycerz spod znaku jaszczurki).