Początki gromadzenia zbiorów archeologicznych w naszym mieście wiążą się z powstaniem w 1880 roku Towarzystwa Historycznego w Bydgoszczy. Wtedy to prywatnemu, przypadkowemu kolekcjonerstwu zostały nadane zinstytucjonalizowane normy. Zgromadzone do 1919 roku cymelia archeologiczne zostały wywiezione do Niemiec. Tylko część z nich udało się odzyskać. Po powołaniu w 1923 roku Muzeum Miejskiego wznowiono gromadzenie zabytków archeologicznych. Jednak dopiero od momentu zatrudnienia w muzeum archeologa, a następnie powołaniu Działu Archeologicznego w 1953 roku, nastąpił duży przyrost zabytków pradziejowych i średniowiecznych. Obecnie Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego przechowuje, eksponuje, opracowuje i udostępnia do badań naukowych tysiące zabytków archeologicznych.